Hạnh TrangTrong một lần mình ngồi phòng khám Tiêu hóa – Dinh dưỡng, có một bà mẹ đưa con bị biếng ăn đến khám. Bé đã hơn 2 tuổi nhưng cân nặng nhiều tháng nay chưa vượt qua mốc 8 kg. Mình quan sát bé một chút: tay chân gầy gò, dáng người thấp nhỏ, da mặt xanh xao. Bà mẹ than thở với mình rằng đã thử mọi cách nhưng con vẫn không chịu ăn, sau đó khẩn thiết đề nghị: “Bác sĩ kê cho mẹ cháu siro ăn ngon để cháu ăn uống tốt hơn nhé, loại đắt mấy cũng được”.
Tình huống này không hề hiếm gặp. Hầu hết các mẹ đưa bé biếng ăn đi khám đều với mong muốn là được kê một loại thuốc giúp bé ăn ngon và tăng cân tốt hơn. Tuy nhiên, liệu những sản phẩm đó có thực sự hiệu quả không?
Nội dung chính
Bản chất của sản phẩm hỗ trợ bé ăn ngon
Trên thị trường hiện nay, có vô vàn sản phẩm hỗ trợ ăn ngon được quảng cáo chứa nhiều thành phần bổ dưỡng với công dụng khác nhau. Tựu chung lại, các sản phẩm này đều có một hoặc vài cơ chế tác động tới trẻ như sau.
Kích thích gai vị giác, tăng cảm giác thèm ăn
Trẻ biếng ăn thường có tâm lý sợ hãi, chán ghét hoặc thờ ơ với thức ăn. Trẻ ít khi thèm ăn hoặc ăn không ngon miệng. Nguyên nhân dẫn tới hiện tượng này do tâm lý ép trẻ ăn của bố mẹ, tình trạng đầy bụng, khó tiêu và thiếu lysin, kẽm.
Kẽm và lysin là những vi chất mà cơ thể không thể tổng hợp được, cần bổ sung từ thức ăn. Trong đó, kẽm tham gia tái tạo các tế bào mới khỏe mạnh, còn lysin giúp cơ thể hấp thu kẽm tốt hơn. Khi thiếu kẽm và lysin, các gai vị giác ở lưỡi và niêm mạc đường ruột của trẻ bị tổn thương. Hậu quả là trẻ ăn không ngon miệng, kém hấp thu dinh dưỡng, thường xuyên bị tiêu chảy và gầy sút cân.
Trẻ biếng ăn không tiếp nhận đủ nguồn thức ăn giàu dinh dưỡng nên có nguy cơ cao thiếu kẽm và lysin. Chính điều này đã tạo nên vòng lặp: lười ăn nên thiếu lysin và kẽm, hậu quả là giảm cảm giác ngon miệng và ngày càng lười ăn. Vì vậy, các sản phẩm hỗ trợ ăn ngon thường chứa kẽm và lysin, mà nhiều hãng sản xuất gọi là bộ dưỡng chất kích thích ăn ngon, với mục đích cắt đứt vòng lặp này, tăng cảm giác thèm ăn và ngon miệng cho trẻ.
Hỗ trợ hoạt động tiêu hóa, giảm tình trạng đầy bụng, chướng hơi
Trẻ biếng ăn thường có nhiều vấn đề về đường tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, đau bụng, chướng hơi, kém hấp thu. Nguyên nhân là do chế độ dinh dưỡng không hợp lý như thiếu nước, chất xơ và các vi chất để tái tạo niêm mạc đường tiêu hóa. Do đó, nhiều sản phẩm hỗ trợ ăn ngon được bổ sung enzym tiêu hóa, giúp trẻ hấp thu dinh dưỡng tốt hơn. Ngoài ra, khi hết cảm giác đau bụng và đầy hơi, trẻ cũng ăn được nhiều hơn và ngon miệng hơn.
Bổ sung các vi chất thiếu hụt ở trẻ biếng ăn
Ngoài thiếu hụt lysin và kẽm, trẻ biếng ăn còn không nhận đủ vitamin A, vitamin B, vitamin C, vitamin D, sắt, canxi… từ chế độ ăn. Hậu quả là trẻ thấp còi do thiếu canxi, vitamin D và xanh xao vì thiếu máu thiếu sắt. Vì vậy, nhiều sản phẩm hỗ trợ ăn ngon còn kết hợp thêm các vi chất này để bé không phải uống quá nhiều thuốc bổ cùng lúc.
Tăng cường sức đề kháng cho trẻ
Bên cạnh các vấn đề về đường tiêu hóa, mẹ có thể dễ dàng nhận ra trẻ biếng ăn thường có hệ miễn dịch yếu. Trẻ dễ ốm vặt, lâu khỏi và phải đi khám, nhập viện nhiều lần. Nguyên nhân là do cơ thể không hấp thu đủ dinh dưỡng để đảm bảo hoạt động của hệ miễn dịch.
Một số sản phẩm mới ra mắt trên thị trường được quảng cáo là có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ bằng cách bổ sung HMO và colostrum. Đây là hai thành phần có tác dụng hỗ trợ lợi khuẩn đường ruột phát triển, giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiêu hóa. Bên cạnh đó, một số sản phẩm bổ sung vitamin C, vitamin D, kẽm cũng có tác dụng tăng cường sức đề kháng cho trẻ.
Có nên cho bé biếng ăn sử dụng sản phẩm hỗ trợ ăn ngon không?
Nếu các sản phẩm hỗ trợ ăn ngon có nhiều công dụng như vậy, phải chăng tất cả trẻ biếng ăn đều cần sử dụng sản phẩm này? Câu trả lời là không bắt buộc, uống hay không đều được.
Trước tiên, mẹ cần hiểu rằng sản phẩm hỗ trợ bé ăn ngon là thực phẩm chức năng chứ không phải thuốc điều trị và cũng không thay thế được các biện pháp tâm lý – dinh dưỡng.
Sản phẩm hỗ trợ ăn ngon có hiệu quả vì chúng bổ sung những vi chất thiếu hụt ở bé biếng ăn và giúp hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn. Những sản phẩm này giúp bé ăn uống tốt hơn trong giai đoạn đầu. Nhưng nếu mẹ không thay đổi chế độ dinh dưỡng hợp lý, uống nắn thói quen ăn uống cũng như giảm tác động tâm lý tiêu cực đến trẻ thì biếng ăn không thể biến mất. Trẻ vẫn sẽ lười ăn, thiếu chất và chậm lớn.
Vì vậy, mẹ đừng ỉ vào các sản phẩm hỗ trợ ăn ngon. Hãy sử dụng những sản phẩm này như bước tạo đà đầu tiên rồi áp dụng tích cực các biện pháp tâm lý – dinh dưỡng nhằm chấm dứt hoàn toàn tình trạng biếng ăn ở trẻ.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý có thể thay thế sản phẩm hỗ trợ ăn ngon
Nếu mẹ không muốn sử dụng sản phẩm hỗ trợ ăn ngon, hoặc trẻ không thích uống những sản phẩm này, mẹ không cần lo lắng. Bạn hoàn toàn có thể bổ sung lysin, kẽm và các vi khoáng chất mà con có nguy cơ thiếu hụt thông qua bữa ăn hàng ngày.
Còn nếu mẹ muốn sử dụng sản phẩm hỗ trợ ăn ngon thì hãy dựa vào 4 tiêu chí này để chọn được sản phẩm an toàn và hiệu quả với trẻ, tránh tiền mất tật mang nhé!
